Ochrona środowiska jest zagadnieniem istotnym dla każdego przedsiębiorstwa zarówno z branży energetycznej, przemysłu ciężkiego, wydobywczego, wytwórczego czy branży budowlanej. Konieczne jest przestrzeganie przepisów w zakresie ochrony środowiska zarówno na etapie planowania inwestycji, jak i jej realizacji. Aby w pełni zrozumieć aspekty formalnoprawne pozyskiwania decyzji środowiskowych, warto zapisać się na warsztaty online.

Planowane zmiany w postępowaniach administracyjnych oraz nowe zasady wymierzania kar administracyjnych na podstawie projektu zmiany ustawy OOŚ. 

Ministerstwo Rozwoju i Technologii przygotowało nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Projekt nowelizacji trafił już do Sejmu. Warto wiedzieć, że ustawa ma za zadanie usprawnienie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także przyspieszenie przygotowywania czy realizacji inwestycji. Przepis o prognozie oddziaływania na środowisko ma być doprecyzowany i rozwiewać wątpliwości dotyczące działań, które mają być traktowane jako przedsięwzięcie. Ustawa wprowadza także 30-dniowy termin dla Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska na analizę dokumentacji, a także prognoz oddziaływania na środowisko. W tym czasie ma także zostać wydana decyzja oraz opinie i ewentualne uwagi. 

Wyniki inwentaryzacji przyrodniczej trzeba składać zarówno w formie opisowej, jak i kartograficznej, co przyspieszy analizę przestrzenną.  

Planowane zmiany mają na celu uproszczenie, ale też przyspieszenie procesów sporządzania aktów planowania przestrzennego. Jednocześnie wprowadzenie rejestru urbanistycznego ma zapewnić dobre źródło informacji, ale też dostęp do danych czy raportów. Dostęp będzie nieodpłatny dla wszystkich zainteresowanych.    

Ustawa obejmuje także transgraniczną ocenę oddziaływania na środowisko. Dojdzie do rozszerzenia przesłanek do wymierzania administracyjnej kary pieniężnej na etap eksploatacji czy też użytkowania przedsięwzięcia.   

Ustawa doprecyzuje kompetencje RDOŚ dotyczące wydawania decyzji dla inwestycji liniowych. Wójtowie, burmistrzowie czy też prezydenci miasta zyskują nowe uprawnienia dotyczące wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

W ustawie znajdą się też przepisy dotyczące obowiązku przeprowadzenia analizy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Ten obowiązek będzie spoczywać na organie właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.     

Wymogi prawne i praktyczne decyzji środowiskowych 

Chcąc realizować inwestycje, która może mieć realny wpływ na środowisko czy zdrowie ludzi niezbędne jest otrzymanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Dzięki niej inwestor zdobywa wiedzę jak wykonać dane przedsięwzięcie, by nie przyczynić się do pogorszenia stanu środowiska. Urząd dokona skrupulatnej oceny oddziaływania inwestycji na środowisko. Urzędy wydają decyzje administracyjne po dokładnym zapoznaniu się z projektem. W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r.  w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko znajduje się zestawienie przedsięwzięć, które wymagają decyzji środowiskowej. Trzeba jeszcze wiedzieć, że taka decyzja może być potrzebna, gdy dokonuje się rozbudowy czy przebudowy przedsięwzięcia wymienionego w tym rozporządzeniu. Dla całej inwestycji urząd wydaje jedną decyzję, nawet jeśli inwestycja będzie realizowana w kilku etapach bądź też jej realizacja wymaga uzyskania kilku innych decyzji. Przedsięwzięcia można podzielić na takie, które znacząco oddziałują na środowisko oraz potencjalnie znacząco oddziałują na środowisko. Przy wydawaniu decyzji weryfikowany jest raport, w którym zawarte są informacje, w jaki sposób przedsięwzięcie oddziałuje na środowisko. 

Prawo budowlane i ochrony środowiska w procesie przygotowania oraz realizacji inwestycji  

Procesy inwestycyjne wymagają otrzymania określonych decyzji. Aby móc w pełni zrealizować inwestycję trzeba dokonać pełnej analizy aktów normatywnych. Dlatego też zachęcamy do zapisania się na warsztaty, dzięki którym zyskają Państwo niezbędną wiedzę, która pomoże w realizacji inwestycji. Prawo ochrony środowiska w procesie inwestycyjno-budowlanym dotyczy zagadnień takich jak odpowiedzialność w prawie ochrony środowiska, planowanie przestrzenne, ale też znajdziemy w nim informacje na temat opłat, jakie trzeba ponieść za korzystanie ze środowiska z tytułu np. wprowadzenia gazów czy też pyłów do powietrza. Proces inwestycyjno-budowlany obejmuje proceduralne uwarunkowania ochrony środowiska przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy czy zagospodarowania terenu.        

Jakie kompetencje zyskuje RDOŚ w wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla liniowych inwestycji?  

Na gruncie obowiązującego stanu prawnego regionalnych dyrektorów ochrony środowiska wyposażono w kompetencje do wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach , w odniesieniu do linii kolejowych, gdyż są to często inwestycje o ponadlokalnym zakresie.  Sformułowanie zawarte w art. 75 ust. 1 pkt 1 lit. t u.o.o.ś. „inwestycje w zakresie linii kolejowych” może być interpretowane szeroko, w ten sposób, że nawet nieznaczna ingerencja w linię kolejową, realizowana w ramach zupełnie innej inwestycji zostanie uznana za taki rodzaj inwestycji. Nie wpływa to pozytywnie na tempo prac tego organu, który i tak jest dość znacznie obciążony. Naczelny Sąd Administracyjny kilkakrotnie opowiadał się za właśnie takim – szerokim rozumieniem – wskazanego przepisu (zob. postanowienie NSA z 1.12.2020 r., II OW 127/20 oraz postanowienie NSA z 3.02.2022 r., III OW 132/21).

Dnia 9 maja 2022 r. Rządowe Centrum Legislacji opublikowało propozycję zmiany niektórych przepisów u.o.o.ś. (projekt UD375). W zakresie kompetencji regionalnych dyrektorów ochrony środowiska zaproponowaną zmianę, która ma na celu wykluczenie wątpliwości interpretacyjnych w  odniesieniu do wskazanego wyżej przepisu poprzez przesądzenie, że jedynie inwestycje kolejowe realizowane przez zarządców infrastruktury kolejowej w charakterze inwestora będą znajdować się w kompetencji tych organów. Pozostałe sprawy, na zasadzie domniemania właściwości, będą znajdować się w gestii wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast. Planowane zmiany ukierunkowane są na usprawnienie przygotowania i realizacji inwestycji, w szczególności inwestycji liniowych w zakresie inwestycji drogowych, kolejowych, wodnych i przeciwpowodziowych.- odpowiada dr Adrianna Ogonowska, Radca Prawny, Kancelaria Prawna Wardyński i Wspólnicy.

Kiedy konieczne jest przeprowadzenie analizy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami zawartymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego?       

Przeznaczenie nieruchomości, w tym wskazanie sposobu dopuszczalnej zabudowy wskazuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W Polsce uchwalenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nie ma charakteru obowiązkowego, co powoduje, że znaczna część kraju nie jest nimi objęta.

Jeżeli przedsięwzięcia ma być zrealizowane w miejscu, które objęte jest uchwalonym przez radę gminy miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego to koniecznym jest przeprowadzenie analizy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami zawartymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Analiza taka nie będzie przeprowadzana, jeżeli plan taki nie został uchwalony. W takim przypadku określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Warto pamiętać, że lokalizacja przedsięwzięcia może nastąpić również w oparciu o decyzje wydawane na podstawie tzw. specustaw, które mogą być wydawane dla terenów zarówno objętych jak i nie objętych planem miejscowym.  – mówi Paulina Biskup, Radca Prawny, Kancelaria JKP Legal.

Więcej informacji poniżej: