W dniach 24-25.04.2023r. odbędzie się organizowany przez firmę MMC Polska warsztat online dotyczący aktualnych wyzwań w zakresie AML. Sytuacja geopolityczna i gospodarcza wymusza na przedsiębiorstwach wiele działań przeciwdziałających praniu pieniędzy.
Poniżej przedstawiamy telegraficzny skrót najważniejszych tematów, jakie podczas warsztatu w rozszerzonej formie zostaną przedstawione przez eksperta. Więcej informacji o agendzie wydarzenia i link do zapisów: tutaj
Nowy pakiet unijnych regulacji – ,,AML Package”
Unijny pakiet AML to 4 akty prawne, których treść odnosi się do działań zmierzających do przeciwdziałania praniu pieniędzy. Dotyczą one także kwestii finansowania terroryzmu (CFT). Na akty te składają się:
- rozporządzenie, które powołuje do życia nowy unijny organ ds. AML/CFT,
- rozporządzenie w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w którym znaleźć się mają przepisy obowiązujące w państwach członkowskich UE. Dotyczyć mają m.in. stosowania środków zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa finansowego,
- dyrektywa w sprawie AML/CFT, która zastąpić ma dyrektywę funkcjonującą do tej pory. Znaleźć się w niej mają przepisy, które wymagają wdrożenia do prawa obowiązującego w państwach członkowskich. Regulacje te będą dotyczyć chociażby krajowych organów nadzoru, jakim w Polsce jest GIIF – Generalny Inspektor Informacji Finansowej,
- zmiana rozporządzenia z 2015 r. o transferach transferów środków pieniężnych, które ma na celu kontrolę transferów kryptowalut.
Nowy organ UE ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i jego rola
We wspomnianym powyżej pakiecie AML/CFT ważną kwestią jest utworzenie nowego organu ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W założeniu ma on być centralnym organem, który koordynuje działania organów krajowych. Jego celem ma być zapewnienie spójnego i należytego stosowania przepisów unijnych w firmach prywatnych. Organ ten będzie miał również za zadanie wspierać jednostki analityki finansowej i zwiększać ich zdolności analityczne w temacie nielegalnych transferów pieniędzy. Tym samym wywiad finansowy będzie kluczowym źródłem informacji, z których korzystać będą uprawnione do tego organy ścigania.
Rola i obowiązki AML Officera
Rozwijające się prawodawstwo, nowe regulacje, praktyki rynkowe i wytyczne UE sprawiają, że aby osiągnąć między tymi filarami zgodność, koniecznością staje się zatrudnienie w przedsiębiorstwie AML Officera. Zadaniem osoby na takim stanowisku jest nadzór nad skutecznym rozwojem i wdrażaniem programu AML w obowiązanej instytucji. Warto podkreślić, że każdy pracownik w firmie, niezależnie od piastowanego stanowiska, powinien być świadomy obowiązującej w przedsiębiorstwie polityki w zakresie przeciwdziałania przestępstwom finansowym. Jednak to właśnie na AML Officerze spoczywa odpowiedzialność za jej wdrażanie.
Rolą AML Officera jest zatem przede wszystkim skupianie swoich działań na wewnętrznych systemach kontroli. W jej skład wchodzi monitoring, wykrywanie oraz zgłaszanie podejrzeń dotyczących prania pieniędzy odpowiednim władzom. Jego zadaniem jest także zapewnienie, że obowiązana instytucja nie jest w żaden sposób narażona na ryzyko: karne, reputacyjne czy finansowe oraz że nie bierze ona udziału w realizowaniu przestępstw finansowych.
Jak wielu AML Officerów zatrudniają polskie firmy wedle Pana wiedzy? Czy jest to jeszcze stanowisko niezbyt popularne?
W instytucjach obowiązanych wyznaczenie AML Oficera jest koniecznością, choć niekiedy osoby te funkcjonują w ramach łączonych etatów. Oczywiście międzynarodowe instytucje finansowe nie poprzestają na tym i budują całe centra usług wspólnych wpierające AML Officerów. Na drugim biegunie mamy podmioty, które nie realizują nawet jednoosobowego minimum wynikającego z przepisów krajowych. Wszystko zależy od branży oraz struktury korporacyjnej. Z moich doświadczeń i badań wynika jednak, że dominuje model niezbędnego minimum, ponieważ funkcja compliance nadal postrzegana jest w kategorii kosztu, a nie inwestycji w zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa. – odpowiada dr Michał Kaczmarski, Adwokat, Kaczmarski-Legal & Compliance Hub.
Zdalny onboarding klienta
Opublikowane w listopadzie ubiegłego roku przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) wytyczne dotyczą korzystania z rozwiązań, jakie wykorzystywane są do zdalnego onboardingu klienta. Ustawa AML w restrykcyjny sposób podchodzi do jego identyfikacji i weryfikacji. Wytyczne te ujednolicają podejście, jakie stosowane jest przez przedsiębiorstwa z sektora finansowego i mają ograniczyć zagrożenia, jakie generować mogą zdalne kanały w zakresie przestępstw finansowych. Aby sprostać wytycznym, eksperci zalecają firmom finansowym i kredytowym audyty, które dadzą ogląd procedur, jakie są wykorzystywane aktualnie. Dotyczy to jednak nie tylko samych firm świadczących usługi finansowe, ale również dostawców rozwiązań technologicznych – powinni oni zacząć się przygotowywać do tego, jakie nowe lub zmodyfikowane funkcjonalności należałoby wprowadzić. Jedną z istotnych kwestii w zakresie zdalnego onboardingu są wideoweryfikacje.
Dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych i relacja instytucji obowiązanej z GIIF
Nowelizacja ustawy AML podkreśla, jak istotna jest jakość danych znajdujących się w CRBR (Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych). Co z niej wynika? Otóż obowiązane instytucje mają obowiązek przekazywania wszelkich rozbieżności (wraz z niezbędną dokumentacją na ten temat) właściwemu organowi. Nieprawidłowości wykryte podczas weryfikacji muszą być odnotowywane i wyjaśniane na bieżąco. Poza tym, instytucje muszą także zapewniać lepszą ochronę w zakresie danych osobowych, a także prawa do prywatności. Poprzez publikację orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE usunięto w listopadzie ubiegłego roku możliwość publicznego dostępu do informacji o beneficjentach rzeczywistych.
Co Pani zdaniem zmieni się na poziomie krajowym z racji zmian dot. CRBR?
Po niedawnym orzeczeniu TSUE z 22 listopada 2022 roku, w którym Trybunał stwierdził nieważność przepisu, zgodnie z którym państwa członkowskie zapewniają, aby informacje o beneficjentach rzeczywistych były we wszystkich przypadkach udostępniane każdej osobie, wiele krajów UE, niemalże od razu zawiesiło, albo znacznie ograniczyło dostęp do krajowych rejestrów beneficjentów rzeczywistych. W Polsce takie procesy zajmują zwykle więcej czasu, ale zmiana w zakresie rejestrów UBO jest nieunikniona. Już na początku stycznia Prezes UODO zarekomendował zmianę przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Można przewidywać jednak, że Polski ustawodawca postanowi poczekać z dokonywaniem zmiany Ustawy AML do czasu, gdy na poziomie Unii Europejskiej pojawią się nowe regulacje w tym zakresie. – mówi Katarzyna Majer-Gębska, Adwokat, Koordynator Działu Prawa Rynku Kapitałowego, Sadkowski i Wspólnicy.
Zadaniem GIIF jest przede wszystkim udostępnianie wiedzy dot. przepisów o przeciwdziałaniu prania pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Na instytucjach obowiązanych spoczywa kilka obowiązków. Jest to m.in. monitorowanie transakcji, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości – podejmowanie działań mających na celu ich wyjaśnienie.
Więcej informacji poniżej:
